En genel tanımı ile insanların birbirleri ve toplumla olan ilişkilerinin bilimsel açıdan inceleyen sosyoloji tüm dünyada geleceğin bilimleri arasında yer almaktadır. İster ilkel ister modern olsun her toplum temel kurumları ve grupları bünyesinde barındırır. Fakat her toplumda görülen bu kurumlar ve gruplar içerik olarak birbirlerinden farklıdırlar. J. Fichter’in de vurguladığı gibi sosyoloji öğrencileri hem bu farklılıkları ve değişmeyi hem de sürekliliği gösteren benzerlikleri ayırt etmeyi öğrenmelidir. Çünkü sosyoloji de toplumlardaki ve bireylerin ilişkilerindeki benzerlikleri ve farklılıkları bilimsel metotlarla inceleyen bir bilimdir.
Sosyoloji, düşünce tarihi kadar eski olmasına rağmen ortaya çıkışını ve gelişimini 19. yy’da Avrupa’da sanayi devrimi ile birlikte değişen toplumsal yapı ile kazanmıştır. Sosyolojiye ismini veren Auguste Comte, sosyoloji bilimini yaygınlaştıran Herbert Spencer, Karl Marx, Emile Durkheim ve Max Weber klasik sosyologlar arasında yer alır.
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi bünyesinde bölümümüz 2007 yılında kurulmuş, ilk kez 2012 yılında lisans öğrencilerini alarak eğitim-öğretime başlamıştır. Bölümümüzde Prof. Dr. Ensar ÇETİN, Prof. Dr. Mehmet CANSIZ, Doç. Dr. Hasan YAVUZER, , Doç. Dr. Çağdaş Ümit YAZGAN, Doç. Dr. Ahmet Faruk YILDIRIM, Dr. Öğr. Üyesi Neval KARANFİL, Dr. Öğr. Üyesi Hulusi YILMAZ, Dr. Öğr. Üyesi Nihan OZANSOY TUNÇDEMİR, Arş. Gör. Dr. Linda BARIŞ, Arş. Gör. Dr. Mevlüt UĞURLU, Arş. Gör. Yasemin SANCAR ve Arş. Gör. Hakan BAKKAL görev yapmaktadır.
Sosyoloji bölümü olarak amacımız ve öğrencilerimizden beklentimiz, sosyolojik bakış açısını kazanmış sosyologlar olarak, sosyolojik kavramlarla kuramları toplumsal sahadaki uygulamalar ile birleştirmiş, Türkiye’nin sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı ile ilgili sosyolojik araştırmalar yapabilme potansiyeline sahip çağdaş bireyler olarak yetişmeleridir. Bölümümüzün önemli bir avantajı tarihi ve kültürel zenginlikleri ile bilinen Kapadokya bölgesinde bulunması nedeni ile tüm öğrencilerimiz ve dışarıdan gelen araştırmacılar için bir öğrenme ve araştırma merkezi niteliği taşımasıdır.
Mezun olan öğrencilerimiz başta kamu kuruluşlarında sosyolog kadrosu ile istihdam edilebildikleri gibi özel araştırma şirketlerinde de saha ve kamuoyu araştırmaları yapabilmektedirler. İsteyen mezunlarımız pedagojik formasyon sertifikalarını aldıktan sonra özel ve devlet okullarında Felsefe grubu öğretmeni olarak atanabilmektedir.